Ova godina počela je „nalice“, onako kako treba - hladnim vremenom. Nije slučajno Numan Paša Ćuprilić blagoslovio Mrkojeviće riječima: „E, dabogda, ljeto vi prošlo ljetom, a zima zimom.“

PIŠE: Čedomir RATKOVIĆ

Što bi ljudi rekli, sve treba da ima svoje vrijeme. Vremenske prilike se brzo zaborave, pa smo skloni da svaku malo jaču zimu proglasimo kao najjaču otkad pamtimo. Ranije, kad smo se isključivo grijali na drva uz dobra ognjišta i šporete, zima nam nije teško padala. Sada smo sve to zamijenili klima uređajima i grijalicama na struju. Kad dobro zazimi svi uključimo sve uređaje za grijanje, a onda dolaze nevolje u obliku ispada dalekovoda, trafostanica ili kućnih instalacija.

Tada ljudi koje, po pravilu, ne poznajemo, idu na objekte za koje nijesmo ni čuli, da obezbijede normalan život. Tako je bilo i u januaru ove godine. Došlo je do havarije na trafostanici TS 35/10 kV „Topolica“. Mnogi su se pitali gdje je ta trafostanica, jer su se satima smrzavali po hladnim stanovima.

U samom centru grada od 1960. godine, kao jedna od najstarijih zgrada, stoji trafostanica TS 35/10 kV. Počela je da se gradi krajem 1959. godine. Oko zgrade bili su redovi čempresa koji dijelom i danas tu stoje, a okolo su se slobodno šetali fazani koje je pustilo Lovačko društvo iz Bara. Sa zapadne strane, prema moru, prva građevina bila je Željeznička zgrada koja je kasnije srušena.

Projekat za zgradu i opremu kao i isporuku i montažu opreme obavilo je preduzeće „Svjetlost“ iz Splita. Tadašnji direktor Distribucije iz Bara, ujedno i moj direktor, bio je Mitar Sjekloća, učesnik u ratu kao dječak, dobar čovjek, za mene kao drugi otac.

Sjećam se da sam, kao predstavnik Distribucije, u Splitu potpisao ugovor sa inženjerom Pivcem iz preduzeća „Svjetlost“. Problem je nastao kada je počela da pristiže oprema. Dođe prvo brod sa transformatorima od devet i jedanaest tona i pristade na stari porat, jedini u to vrijeme. Brod je imao svoju dizalicu, ali je bio problem naći kamion koji može tako teške terete da prenosi. Nađemo jednog Nikšićanina sa FAP-om nosivosti sedam tona. Kada mu je utovaren transformator od jedanaest tona, nije imao kud nego polako da ga prenese do Topolice. Sa onim manjim od devet tona i ostalom opremom išlo je lakše.

Od tada do danas ta trafostanica služi Baru, neprimjetna iza zgrade ZIB-a. Mnogo puta sam navratio da popričam sa dežurnim u njoj i da mu ispričam njenu priču. I on me uvijek, valjda iz pristojnosti, sasluša. Ponekad testiram prijatelje da li znaju što ta zgrada predstavlja - malo ko zna. Sa zgradama je kao i sa ljudima - često znamo one manje bitne ali nametljive.

Imao sam čast i zadovoljstvo da trafostanicu, poslije rekonstrukcije 1984. godine, pustim u pogon po drugi put. Na žalost, prije desetak godina desila se nesreća u kojoj je stradao Mijo Čubrilo, dežurni električar, otac dvoje djece. Bogdan Čubrilo, Mijov otac, učestvovao je u montaži trafostanice 1960. godine i bio je jedan od najboljih radnika u Distribuciji.

Prilikom moje zadnje posjete trafostanici uočio sam njenu dotrajalost i, prema tome, opasnost za rukovaoce u njoj.
Ovo što pišem o trafostanici TS 35/10 kV „Topolica“ je, znam, neobično. Nije to ni čuvena građevina, ni poznata ličnost. Pišem o njoj zato što je ona najstarija zgrada na Topolici, oko koje se grad širi, a njen značaj nije manji nego prije 57 godina.

Jedino se fazani više ne šepure oko nje...