Još nije ni počeo, a ovogodišnje Evropsko prvenstvo za košarkaše (ili kraće Evrobasket) ulazi u istoriju kao zadnje koje se održava na svake dve godine.

PIŠE: Dušan VUJOVIĆ

FIBA već godinama donosi, po meni, ishitrene odluke. Počevši od promene pravila, koja sliče onima u NBA ligi, a opet nisu ista, do ubacivanja kvalifikacionih mečeva u sred takmičarske sezone što se, do sada, nikada desilo nije. Evrobasket se održava od 1935.godine. Punih 80 godina se igrao na svake dve, ali je FIBA pomerila organizaciju ovog kontinentalnog šampionata uz, obrazloženje, da bi igrači dobili slobodnu godinu. Tačno je da su Evropska prvenstva godinu prije Olimpijskog košarkaškog turnira uvijek bila jača nego ona poslije Olimpijskih igara, ali upravo su ta prvenstva služila selektorima da malo promješaju karte. Šta nekadašnji i sadašnji akteri misle o ovome?

Sredinom Avgusta razgovarao sam sa Igorom Rakočevićem, pa smo se, između ostalog, dotakli i ove teme. Igor je dao jednu drugu tačku gledišta. Naime, po njemu je ovo bolja varijanta, prije svega, zbog igračkog premora, a onda i zbog značaja jer sada će titula, npr Španije, imati mnogo veći značaj pošto će ta selekcija biti šampion pune četiri godine, te je neće biti lako skinuti sa trona nakon samo dvogodišnje vladavine.
S' druge strane, Svetislav Pešić smatra da FIBA gubi kompas i da sada ne postoji prvenstvo gde se može ukazati prilika mladim igračima da zasluže nacionalni dres.

Selektor Crne Gore, Bogdan Tanjević, nekoliko puta je istakao da mu se ne sviđa ideja pomjeranja Evropskog prvenstva na četiri godine, ali kao mnogo veći problem navodi to što je roster (spisak igrača) i dalje limitiran na 12, kao i prije 50 godina, s' tim što danas imate, do završne faze, duplo više mečeva nego li prije '90ih godina prošlog vijeka.

Ko su favoriti ovogodišnjeg Evrobasketa?

FAVORIT BROJ 1 – ŠPANIJA

Skoro dvije decenije „Crvena furija“ predstavlja glavnog favorita za osvajanje Evropskog košarkaškog prvenstva. Poziv za njihovu selekciju je čast i nešto što se dovodi u razmatranje samo ako je povreda u pitanju. Aktuelni šampioni na ovogodišnji šampionat su došli bez legendarnog centra Real Madrida, Felipea Rejesa i bez Nikole Mirotić kog Čikago Bulsi nisu htjeli da puste. Međutim, tu je ubitačni bratski tandem Pau Gasol – Mark Gasol. Onda, legenda Barselone, Huan Karlos Navaro, Serhio Rodrigez, Riki Rubio, Aleks Abrines, Fernando San Emeterio, kao i mladi NBA asovi: Huančo Ernangomez i Aleks Abrines. Teško je vjerovati da Španija sa dva Gasola neće stići do same završnice. Problem može da predstavlja odbrana, s' obzirom na godine koje imaju ključni igrači (Pau Gasol 37, toliko ima i Nabaro, Mark Gasol 32, Serhio Rodrigez 31,...), ali će Španci glavnu reč voditi u ofanzivi gdje će im rijetko ko moći parirati. Inače, Španija je svoju prvu titulu osvojila tek 2009.godine iz sedmog pokušaja (finala) i do sada ih ima tri. Prvi meč na turniru Španija igra 01. Septembra protiv Crne Gore od 17:45h.

FAVORIT BROJ 2 – SRBIJA

Srbija je i dalje važi, prema svjetskim kladionicama, za drugog favorita ovogodišnjeg šampionata uprkos otkazu čak jedanaestorice košarkaša! Od tima koji je osvojio srebrnu medalju na Olimpijskom košarkaškom turniru 2016. godine u Riju nema njih sedmorice, a u zadnji čas, zbog povreda, nastupe su otkazali: Nemanja Nedović i Nikola Kalinić. Šta je prednost osakaćenih Orlova?
Definitivno to što na klupi imaju legendu Sašu Đorđevića, koji bi se suprotstavio i najjačim selekcijama sa, recimo, igračima iz domaće lige. Sale ne zna da gubi bez borbe ni u kartama , o čemu je, svojevremeno, govorio i Predrag Danilović tokom Evrobasketa 1997. godine. Druga pozitivna stvar je poznavanje igrača. Koliko god da se košarka mijenja, koliko god da napreduje i dalje će odnos plejmejker – centar biti žila kucavica tima. Jović je igrao dovoljno dugo u Crvenoj zvezdi sa Marjanovićem i Kuzmićem. Sjajno se poznaju i Sale forsira neke akcije koje je crtao i Dejan Radonjić, jer dobitnu kombinaciju ne treba mijenjati. I ostali igrači se dobro znaju, uglavnom iz Zvezde i Partizana. Mnogo toga će zavisiti i od šuta Bogdana Bogdanovića koji i dalje zna da se „zanese“ i pretjera u pokušajima za tri poena. Malo se priča, a opet, tu lidersku ulogu na terenu može da ponese i kolos iz Detroita – Boban Marjanović. Iako ima 222cm visinu, motorika je mnogo bolja nego li prije šest godina. Pozicioniranje takođe, pa Boban može, (ne)očekivano da bude lider ove reprezentacije Srbije.
Mana tima je što nema prirodnog lidera van terena, kao što je Miloš Teodosić. Kapitenska traka dodjeljena je Milanu Mačvanu, izuzetno zahvalnom igraču, zbog, prije svega, dugogodišnjeg staža, ali Mačvan nije lider kakav je Teodosić koji je, na Olimpijskim igrama, motivisao Nedovića i Bogdanovića time što im je obećao da će im platiti ljetovanje na Ibici ako ispoštuju dogovor iz četvrtfinala protiv Hrvatske. Drugarski, simpatično i na kraju, ispunjeno.

FAVORIT BROJ 3 – LITVANIJA

U košarkaškom svijetu Srbija i Litvanija imaju isti prefiks: „Zemlja košarke“ s' tim što Litvanci to mnogo bolje opravdavaju. Možda ne toliko rezultatima koliko stvarima van terena, mada ni rezultati nisu zanemarljivi pošto je Litvanija osvojila srebrnu medalju na Evrobasketu 2013. i 2015. godine. Selektor Dainijus Adomaitis nije imao problem sa otkazima, kao ni njegovi prethodnici, jer u prosjeku, Litvancima se od 1995 do 2015.godine odazvalo preko 90 posto igrača koji su dobili poziv, što je izvrsno! Riječ je o savršeno ukomponovanoj reprezentaciji čiji je lider centar Toronta, 25.godišnji Jonas Valančijunas. Glavno oružje je, naravno, šut za tri poena, gdje prednjači Mantas Kalnijetis. Ako sudijski kriterijum dozvoli „tuču“ u defanzivi, onda Litvanci neće imati premca na ovogodišnjem šampionatu. Već mjesecima u njihovim medijima vodi se posebna priča o selekciji Španije , te su igrači „naoštreni“ da uzmu mjeru aktuelnom prvaku, baš kao što su se s' početka 21. vijeka naoštrili na košarkašku reprezentaciju Jugoslavije/Srbije.

FAVORITI IZ SIJENKE

LETONIJA - Malo se o njima priča, ali za mene, prvi favorit iz sijenke je selekcija Letonije. Zemlja koja je, već jednom, bila šampion Evrope na prvom prvenstvu 1935.godine, ima odličan sastav! Predvodi ih mlada NBA zvijezda iz Njujork Niksa, Kristaps Porzingis. Dečko koji ima samo 22godine visok je, nevjerovatnih, 221cm, a procenat šuta za tri poena u zadnjoj sezoni u NBA karavanu mu je 35,7%! Za one koji ne prate tako pomno NBA ligu, možda je ovog momka najbolje uporediti sa legendom, Dirkom Novickim, s tim što je visočiji i mnogo više šutira za tri poena. Naravno, ne čini Letoniju samo Porzingis. Tu su i braća Bertans, Dairis iz Darušafake i Davis iz San Antonija (bivši član Partizana), onda, najiskusniji 35.godišnji Janis Blum, pa još jedan veteran, Kristaps Janičenoks i fantastični plejmejker Olimpijakosa Janis Strelnieks. Ukoliko zauzmu prvo mjesto u grupi D, ispred Srbije, Letonija može, konačno, da dođe do nove medalje sa Evrobasketa.

CRNA GORA - Crna Gora ima, prije svega, cilj da se, konačno, domogne nokaut faze. I ranije se Crna Gora stavljala u red favorita iz sijenke, ali iskusni Bogdan Tanjević o tome ne želi uopšte da priča. U grupi gdje su košarkaški anonimusi Rumunija i Mađarska, to , zaista, ne bi trebao da bude problem. Iako su Mađari, nekada, bili Evropski prvaci sada imaju samo jednog poznatog igrača, široj publici, Adama Hangu, krilo iz Barselone. Šta više, nemaju ni klasičnog centra, već se na toj poziciji nalazi 206cm visoki Adam Tot. Selektor Tanjević odlučio se da zadrži Rajsa zbog njegovih igračkih kvaliteta. Ipak, snagu Crne Gore predstavlja ubitačna centarska linija sa Vučevićem i Dubljevićem, kao i krilnim centrom Markom Todorovićem. Ukoliko bi Crna Gora iznenadila Španiju, a nije nemoguće jer su Španci i u prošlosti šampionate počinjali mnogo loše, moglo bi se razmišljati i o lakšim protivnicima u nokaut fazi.

HRVATSKA – Od kako je, demonstrativno, 1995.godine sišla sa pobjedničkog postolja da ne čuje himnu „Hej, Sloveni“, Hrvatska se, na isto, nikada više popela nije. Selektor Aleksandar Petrović suoči se sa dosta otkaza. Prije svega, nije mogao da računa na Antea Žižića, itekako dominantnog centra koji se, ekspresno, preselio u NBA ligu, te beka Marja Hezonju. Ipak , tu su odlični individualci Bojan Bogdanović i Dario Šarić koji, sami, mogu da dovedu Hrvatsku do pobjede. Najveći problem je „kratka“ klupa, gdje se nalazi većina igrača iz Cedevite. Tu je i mladi 20.godišnji Dragan Bender, krilni centar Finiksa, za kojeg Hrvatski mediji tvrde da je budući NBA All star igrač. Ta „kratka“ klupa bila je problem Hrvatske i 1993.godine, kada je uknjiženo devet pobjeda u nizu do polufinala, a tamo ih je Rusija savladala, pa je Hrvatska sa skorom 9-1 došla samo do bronze.

FRANCUSKA – „Galski pijetlovi“ bez Tonija Parkera su , skoro, tim bez vjere. U pripremnim utakmicama djelovali su, dosta, pasivno, nezainteresovano u momentima kada protivnici vode. Svakako da je Toni ostavio sjajne naslednike u vidu Nanda De Koloa i Tomasa Ertela, a tu je i našoj javnosti itekako poznati Leo Vesterman. Mnogo veći hendikep je ne igranje Rudija Gobera, centra Jute i Nikolas Batuma, fantastičnog krilnog šutera. Ipak, lidersku ulogu, preuzeće kolega Nikole Vučevića iz Orlanda, Evan Furnije, koji u timu sa Floride ima ogromnu slobodu,a slično je i u reprezentaciji. Spas za Francusku leži u činjenici da imaju najlakšu grupu u kojoj su još: desetkovana Grčka, Poljska, Island i Slovenija.

Šampionat startuje 31.08. susretom između Slovenije i Poljske od 13:45h. Svoje mečeve u grupi Crna Gora igra u sledećim terminima:
01.09 – Španija : Crna Gora , 17:45h
02.09 – Crna Gora : Mađarska, 15:00h
04.09 – Crna Gora : Hrvatska, 17:45h
05.09 – Češka : Crna Gora, 15:00h
07.09 – Crna Gora : Rumunija. 20:45h

Titulu prvaka brani Španija. Na vječnoj tabeli, Rusija je neprikosnovena: SSSR i Rusija osvojili su ukupno 15 titula prvaka, dok je na drugom mjestu Srbija koja ih ima 8.