Bio je prvi grafički inženjer, svjetski putnik, kolekcionar…

Bar je ovih dana izgubio još jednog sugrađanina vrijednog poštovanja – Radomira Peđu Marinovića, čovjeka renesansno širokih interesovanja, prvog grafičara barske Štamparije, svojevremeno jedinog diplomiranog grafičkog inženjera u Crnoj Gori, ekologa, svjetskog putnika, kolekcionara, alpinistu, stručnjaka iz oblasti privatizacije…

Rođen je u Nikšiću prije 84 godine, a u Baru je živio od 1981, kada je došao da pokrene novoformiranu Štampariju “Solidarnost”, podignutu od sredstava grafičkih i informativnih radnika Jugoslavije. Beograd je kao mjesto življenja zamijenio našim gradom i preuzeo rukovođenje mladom ekipom grafičara. 

“Došao sam u Bar na predlog Savezne Privredne komore, a s obzirom da u to vrijeme grad nije imao tradiciju na ovom polju, početak je zaista bio naporan, kadrove smo slali na specijalističke kurseve u Beograd. Bio sam član redakcije Radio-Bara i Izdavačkog savjeta ‘Barskih novina’, u prvih nekoliko brojeva radio sam na tekstovima, pomagao u likovnoj i grafičkoj opremi, do kasno u noć štampao… Bilo je to vrijeme entuzijazma, snažnog vezivanja za nešto za šta smo, već tada, osjećali da će biti valorizovano tek 10-20 godina kasnije. U takvom zanosu smo pokretali i štampanje ‘Ulcinjskih novina’, ‘Željezničke tribine’, lista ‘Luka Bar’, podlistka ‘Rumijatrans’…”, govorio je svojevremeno Peđa Marinović u intervjuu za “Barske novine”.

Ljubav prema likovnoj umjetnosti, kao i mnoge druge afinitete, naslijedio je od pokojnog oca Blaža, poznatog crnogorskog planinara, čiji je pepeo, po ličnoj želji, razasut sa vrha Triglava. U planinarskoj knjižici Peđe Marinovića su osvajanja najviših vrhova Evrope (Mon Blan), Australije (Er Rock), Afrike (Kilimandžaro), Novog Zelanda (Mont Kuk), Balkana (Olimp)…

Deklarisani globtroter je prokrstario svijet uzduž i poprijeko – od Njemačke do Hong Konga, od Bugarske do Novog Zelanda, preko Afrike i Australije. Na svim putešestvijama, Marinović je koristio pogodnu priliku da promoviše ideju ekološke države Crne Gore, još u vrijeme kada je ovaj termin u našoj zemlji bio prilična nepoznanica. Jedan od najefektnijih nastupa bio je u Francuskoj, 1992. godine, kada je Peđu ugostila Fondacija Jacquesa Cousteaua. Tom prilikom, najčuvenijem svjetskom roniocu Marinović je uručio Deklaraciju o ekološkoj državi Crnoj Gori.

Između ostalog, bio je i sportski pilot, ronilac, padobranac, jedriličar, organizator izuzetno uspjelih međunarodnih ekspedicija, osnivač prvog crnogorskog ekološkog biroa… Učestvovao je u izradi projekta morskog ribarstva Crne Gore, registra zagađivača crnogorskog priobalja, organizovao je još devedesetih konferencije o privatizaciji, tranziciji, vlasničkoj transformaciji. 

Peđa Marinović je u nekoliko svojih projekata išao daleko ispred vremena, a jedan od najinteresantnijih je svakako bio “Ujedinjeni Balkan”, promovisan na najvišim balkanskim vrhovima – Olimpu u Grčkoj i Rili u Bugarskoj. Desetočlana ekspedicija sastavljena od Barana, Nikšićana i Podgoričana, sa Marinovićem i predsjednikom Opštine Blažom Orlandićem na čelu, bila je, u novembru 1992, gost parlamenta i gradonačelnika Soluna, kada je pokrenuta i inicijativa za bratimljenje ova dva grada. Crnogorska ekspedicija, koja se potom popela na vrh Olimpa, promovisala je zastavu sa 14 zvjezdica – 12 za tadašnju EU, i po jednu za Ujedinjeni Balkan i ujedinjeni Istok Evrope.

Radomir Peđa Marinović bio je i direktor agencije “Montenegro”, u okviru koje su radili ekološki i heraldički biro. Konsultantske usluge agencije koristili su, pored ostalih, i crnogorsko Ministarstvo sporta, HTP “Fjord”, PTK Nikšić, Koni “Nikšić”, “Izbor” Bar… Marinović je bio autorizovani projekt-menadžer Fonda za razvoj i ovlašćeni konsultant Zavoda za zapošljavanje CG.

Pomagao je rad nevladinog sektora, ali i svih koji su pokušavali da se stvaralački iskažu – bio je prvi donator sajta Bar Info, zatim Udruženja književnika “Ars Antibari”, sredinom devedesetih je besplatno tehnički oblikovao časopis “Val” OŠ “B.J.Orlandić” i štampao ga u svom birou…

Posebnu pažnju Barana pobudio je 2000, kada je objelodanio da je u Njemačkoj pronašao stari barski srednjevjekovni grb, a izuzetno posjećena je bila i izložba povodom proslave Dana Bara 1999. “Slavni grad Bar na gravirama srednjevjekovnih majstora”, iz kolekcije koju je Marinović stvarao otkupljujući gravire Bara širom svijeta. 
Priča o izložbi na otvorenom u dvorištu kuće Peđe Marinovića u Bjelišima započela je još 2002. kada je postavljena skulptura u gvožđu “Jelen” Ljubomira Rackovića, a posljednji projekat je bio “Kreativno habitovanje” čiji su autori Marinović i dr Milun Lutovac, kojim je NVO Forum za nezavisnu, međunarodno priznatu i ekološku državu Crnu Goru promovisao 2019. “prostor kao treću dimenziju umjetnosti i autonoman oblik umjetničkog izraza u čijem središtu je instalacija”.

Peđa Marinović je otac četvoro djece – Radojke, Milice, Blaža i Marije.

Izjave saučešća će se primati u gradskoj kapeli, 25. februara od 9 do 16 časova. Po izričitoj želji Peđe Marinovića, njegovi posmrtni ostaci biće kremirani.

Izvor: Barinfo/Ž.M.